Valeriano
Valeriana officinalis subsp. officinalis
Caprifoliaceae Valerianaceae
Nom en français : Valériane officinale.
Descripcioun :La valeriano es uno grando planto (1 à 2 m) que trachis dins li relarg mountagnous. Se recounèis à si fueio coumpausado (la souleto espèci coume acò) ; li d'en bas an de 11 à 21 fuioun en formo de lanço e un pau denta. Se destrìo de Valeriana officinalis subsp. sambucifolia pèr lou noumbre de fueioun e la loungour de la corollo qu'èi mai courto (< 5mm).
Usanço :La planto èi couneigudo despièi li Grè pèr èstre proun vertuouso majamen contro li proublèmo de som, d'ànci, de reboulimen, pèr apasima li nèrvi e autre. Ei subretout la racino que s'utiliso (en tisano).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 250 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Valeriana
Famiho : Caprifoliaceae
Famiho classico : Valerianaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 0,4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Prado umido
- Champ
- Roubino
- Ribiero
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Valeriana officinalis subsp. officinalis L., 1753
Serento
Picea abies
Pinaceae
Àutri noum : Serénta, Sarento, Sourento, Serinte, Sùfi.
Noms en français : Epicéa, Épicéa commun.
Descripcioun :Pèr pas s'engana emé lou sapin fau regarda coume soun lis aguio o peréu li pigno (o vacheto). Li fueio de la serento soun estacado tout à l'entour de la ramo coume uno brosso, au contro de li dóu sap que soun tóuti dins lou meme plan coume un penche. De nouta pamens qu'acò marcho pas pèr d'ùni sap fourestié (coume Abies pinsapo). Li pigno pendoulon, alor qu'encò dóu sap, quouro li poudès vèire, se tènon bèn drecho.
Usanço :I'a touto meno d'utilisacioun dóu bos segound sa qualita. La pegoulo (resino) èi di proun vulneràri. Foundudo, servié, à passa tèms, pèr sougna li tigno (J.-R. Fortoul). Li jóuini fueio soun manjadisso (ensalado, pèis), an lou goust de citroun.
Port : Aubre
Taio : 10 à 50 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Picea
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 600 à 2200 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Sapiniero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Picea abies (L.) H.Karst., 1881